25 χρόνια πέρασαν. Μπορεί και περισσότερα. Πάντως δεν τα λες και λίγα… Κι όμως μου φαίνεται σαν εχθές που η σχολική μου τσάντα πήγε για απόσυρση. Ο μαθητικός ασκός του Αιόλου των αναμνήσεων κλειστός. Και ξαφνικά ζήτημα με το μάθημα των Θρησκευτικών. Άνοιξε και νοσταλγικές στιγμές, όμορφες κι άσχημες ξεπήδησαν…
Στο τραπέζι των πεινασμένων ελλήνων κατατίθεται η Εκκλησία κι ο ρόλος της, για μια ακόμη φορά. εγνωστό, ως κοινωνία τα έχουμε λύσει όλα μας τα προβλήματα. Και στην τελική, τι θέλει ο νεοέλληνας; Να πιεί καφέ κι ένα θέμα για συζήτηση…
Έιμαι της γενιάς που διδάχτηκε τα θρησκευτικά ως “κατηχητικό και ομολογιακό” μάθημα… Εμείς, πάλι, “ώρα του παιδιού” το χαρακτηρίζαμε! Λίγοι ήταν οι καθηγητές θεολόγοι που έδιναν την δέουσα σημασία. Την εμπειρία και το βίωμά μου καταθέτω.Μπορεί αλλού να ήταν διαφορετικά. Δεν είδα όμως το μάθημα έτσι όπως διδασκόταν να “κατέστρεψε” τις παιδικές μας ψυχές. Για του λόγου το αληθές, εγώ επέλεξα να διακονήσω την Εκκλησία και σήμερα να είμαι Επίσκοπος.ο Ο διπλανός μου πάλι έγινε ναυτικός και μόνο το Πάσχα πατάει στην Εκκλησία, ίσως και στον Επιτάφιο για ν΄ανάψει κερί. Έτσι για το καλό. Και όταν ξεμπαρκάρει στη Σιγκαπούρη έρχεται για να πιούμε τον καφέ μας και να θυμηθούμε τα παλιά. Κανένας άλλος από την τάξη μου δεν έγινε ιερέας, μοναχός ή μοναχή.
Ένα μάθημα είναι και ποτέ δεν κατάλαβα γιατί πάντα ήταν στο στόχαστρο. Και με τις νέες αλλαγές γιατί, αφού ο προσανατολισμός είναι θρησκειολογικός, ο μουσουλμάνος ή ο εβραίος μαθητής έχει ιδιαίτερη διδακτική ύλη; Γιατί η διάκριση; Σε ορισμένους παραμένει ο “ομολογιακός” χαρακτήρας και στους άλλους όχι;
Κοινό μυστικό είναι πως στα ΜΜΕ η Εκκλησία στις μέρες μας δεν χαίρει και των καλύτερων σχολίων. Αν και επιτελεί τεράστιο κοινωνικό έργο, κατακρίνεται για πολλά, ίσως γιατί το έργο της δεν το διαφημίζει. Ποτέ όμως η Εκκλησία δεν διαλαλούσε το καλό που προσέφερε.
Καλά, δεν ήταν πάντα έτσι. Για π.χ στη Γέννηση του Θεανθρώπου το λαμπρό Άστρο ενημέρωσε τους ενδιαφερομένους. Αυτό είναι αλήθεια. Γιατί ο Θεός ξέρει τους τρόπους, εμείς οι άνθρωποι πάλι όχι πάντα! Και δυστυχώς στην εποχή μας ξεχνάμε τον Θεό και εμπιστευόμαστε περισσότερο τους ανθρώπους. Συνήθως τους λάθος ανθρώπους. Γι᾽ αυτό και απογοητευόμαστε εύκολα. Και δεν βρίσκουμε και το δρόμο. Για να επιστρέψω όμως στο ζητούμενο: το ότι επικοινωνιακά δεν διαφημίζεται το έργο της Εκκλησίας δεν σημαίνει ότι δεν υφίσταται ή ότι είναι άνευ σημασίας. Για αιώνες η Εκκλησία ήταν πάντα η ασφάλεια του Έλληνα στα δύσκολα. Η ελπίδα και το στήριγμα. Ο λόγος της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 δια στόματος των πρωταγωνιστών της ήταν “…για του Χριστού την πίστη την Αγία και της Πατρίδος την Ελευθερία…” Τι άλλαξε τώρα και η Εκκλησία χαρακτηρίζεται τροχοπέδη;
Οι περισσότεροι στο δημόσιο λόγο τους επιθυμούν μια Εκκλησία πιο απλή, φτωχή, ταπεινή να δίνει απλόχερα αγάπη στο συνάνθρωπο χωρίς προκαταλήψεις… Ε, λοιπόν σας έχω νέα! Στην Νότιο Ασία το έχουμε αυτό το μοντέλο Ορθοδόξου Εκκλησίας. Μια Μητρόπολις, 14 χώρες!
Για σχεδόν δύο δεκατίες, καθημερινά, περισσότερα από 3000 παιδιά ορφανά ή παιδιά που οι γονείς τους τα “ξεφορτώθηκαν” στα σπουπίδια τρώνε φαγητό και όχι αποφάγια, πίνουν καθαρό νερό, δεν μαθαίνουν μόνο να διαβάζουν αλλά σπουδάζουν και το σημαντικότερο ονειρεύονται. Αυτά τα παιδιά ήταν ξεγραμμένα! Αποτελούσαν τα τέλεια “θύματα” στους επιτήδειους για σεξουαλική εκμετάλλευση ή για να πουλήσουν τα όργανά τους.
Άλλες 500 οικογένειες έχουν ζεστό καθαρό φαγητό. Χιλιάδες άνθρωποι νοσηλεύονται και γιατρεύονται σε 12 κλινικές. Δωρεάν! Έχω και άλλα πολλά να πω. Κατάλογο τεράστιο. Όλα αυτά από μια φτωχή Μητρόπολη. Περιουσιακά στοιχεία δεν υπάρχουν. Μόνο από δωρεές και την αγάπη του κόσμου… Από το ευρώ του απλού κόσμου. Και όλα αυτά σε χώρες μη χριστιανικές. Ανάμεσα στους φανατικούς και στους φονταμεταλιστές. Σε χώρες που όταν δηλώνεις χριστιανός σου απαντούν με μίσος και προκατάληψη. Που όσο κι αν τους βοηθάς και απαλύνεις τον πόνο τους στο τέλος της μέρας είσαι ο κακός ξένος, ο ανεπιθύμητος.
Αν ψάχνεις για μεγάλους Ναούς, φανταχτερούς με χρυσά και ασήμια εμείς δεν έχουμε. Να πάτε αλλού. Ταπεινά μικρά δωμάτια διαθέτουμε όπου εκεί με αγάπη και πίστη λατρεύουμε ό,τι αγαπάμε περισσότερο. Τον Θεό μας.
Και εκεί που στρέφεις το βλέμμα στην πατρίδα σου για να πάρεις κουράγιο, ζεις την μεγάλη απογοήτευση. Αυτό το έργο, που το έχει βραβεύσει και η Ακαδημία Αθηνών, η πατρίδα μου, το κράτος με τον τρόπο του το απορρίπτει και μερικές φορές το χλευάζει. Σχεδόν ποτέ κανένας υπουργός, βουλευτής ή πρωθυπουργός, όλων των κομματικών αποχρώσεων, όταν έρχονται στα μέρη μας δεν επιθυμεί να μας επισκεφθεί. “…Σιγά. Αυτοί είναι φτωχοί. Δεν επηρεάζουν μεγάλες ελληνικές κοινότητες. Στους ζητιάνους να πάμε;…” Τα λόγια αυτά είναι δικά τους.
Παράπονο δεν έχω. Συνήθως και οι Έλληνες πρέσβεις μας αποφεύγουν. Ελάχιστοι μπορεί να πουν μια τυπική καλημέρα. Άλλοι, ούτε και αυτήν. Και έλα πες μου, πως νοιώθεις εσύ Έλληνα πολίτη, που ζεις στη μέση στη μέση του πουθενά, να πηγαίνεις με τα χέρια γεμάτα να καλωσορίσεις την έλευση του νέου Πρέσβυ και εκείνος να δίνει εντολή στον αλλοδαπό φρουρό στην εξώπορτα να σου απαγορεύσει την είσοδο στην Πρεσβεία της Χώρας σου γιατί δεν έχει καμμία διάθεση να μιλήσει με τον “παπά”;
Μόνο στον Παράδεισο έχει πάντα λιακάδα. Στα μέρη μας που έρχονται και “χειμωνιάτικες” μέρες οι δυσκολίες τότε γίνονται κόμπος στο λαιμό. Παράπονο σιωπηλό. Και όταν έπρεπε να φροντίσω σοβαρά προσωπικά ιατρικά θέματα τότε θυμήθηκα στίχους “…Μαρμαρένια μου Αφροδίτη, στο αχ μας κανένας ψέμματα…” Η απάντηση ήταν απλή. Σιγά μην έχεις ανάγκη. Εσύ είσαι Δεσπότης! Κανείς δεν πίστευε πως δεν υπάρχει μισθός και ιατροφαρμακευτική περίθαλψη. Φυσικά, γιατί εσύ δεν έχεις ανάγκη. Είσαι Δεσπότης! Εξαίρεση, η υποστήριξη ενός σχεδόν κατάκοιτου ηλικιωμένου ιερέα και η παρέμβαση μιας βουλευτή του ΚΚΕ, που με έσυρε στους γιατρούς της και είπε ό,τι και να κοστίσει εγώ θα το καλύψω. Κανείς άλλος δεν νοιάσθηκε.
Λοιπόν, στο μοντέλο Εκκλησίας που ζητάτε, ποιός εκτίμησε και ποιός συμπαραστάθηκε; Δυστυχώς ελάχιστοι. Και η ερώτηση είναι απλή: Τελικά τι Εκκλησία θέλουμε; Μια Εκκλησία ταπεινή; ή μήπως μια Εκκλησία χωρίς αξιοπρέπεια που θα είναι παραπεταμένη χωρίς δύναμη και φωνή; Τι δεν έχω καταλάβει;
Θα μου πεις: Όλοι στην Εκκλησία είστε οι καλύτεροι; Φυσικά όχι, όσο λυπηρό κι αν ακούγεται, γιατί και η Εκκλησία είναι κομμάτι της κοινωνίας. “Εικόνα σου είμαι και εγώ κοινωνία και σου μοιάζω” Όμως το δικό σου το παιδί, που είναι ό,τι καλύτερο υπάρχει, γιατί να μην στελεχώσει και την Εκκλησία για να την κάνει καλύτερη; Γιατί στα δύσκολα όλοι κάνουμε πίσω;
Και πάλι να ρωτήσω; Τι κοινωνία θέλουμε; Τι κράτος θέλουμε; Ποιοι είμαστε; Η γενιά που θα δημιουργήσει ή που θα απαξιώσει τα πάντα γύρω της; Όλες οι χώρες διαφημίζουν τον εαυτό τους για κάτι: έρευνα, τεχνολογία, παράδοση, τουρισμό, πολιτισμό. Εμείς τι θέλουμε να προβάλλουμε; Την κρίση ταυτότητάς μας; Αλήθεια, τι;
Και για να σε προλάβω… Ούτε ξέσπασμα κάνω , ούτε παράπονα, τίποτα απ᾽όλα αυτά… καταγραφή της πραγματικότητας κάνω… τελικά ξέρουμε τι θέλουμε; Τι ζητάμε από τον εαυτό μας και τους άλλους;
Και κάτι τελευταίο… Στη ζωή ο Θεός με αξίωσε – εσύ στο Θεός βάλε αυτό που αντέχεις- να είμαι πολίτης του κόσμου. Να ταξιδέψω αρκετά, να δω πολλά, και καλά και άσχημα, το δίκιο και το άδικο, τον ρατσισμό και την ξενοφοβία, την υπερβολική χλιδή και την ασύλληπτη φτώχεια, τον εξευτελισμό και τον διασυρμό ανθρώπινων ψυχών. Αυτό όμως, κατάλαβα. Στη ζωή έχεις μία ευκαιρία για να επιλέξεις και να υπηρετήσεις το καλό ή το κακό και μια αιωνιότητα που θα κρίνει τις πράξεις σου ως ευλογία ή ως κατάρα. Να πάρει η ευχή! Η ζωή είναι μικρή και φεύγει σαν μια στάλα νερό, μα η αιωνιότητα είναι βασανιστικά ατελείωτη. Εσύ, αν με ακούς, σε παρακαλώ, μη κάνεις το λάθος!
Δημοσιεύθηκε στο περιοδικό “Ορθοδοξία” το Νοέμβριο του 2016
